«شهر هوشمند» چیست؟

«شهر هوشمند» چیست؟

با توجه به گسترش غیرقابل تصور پوشش شبکه اینترنت و تکامل فناوری‌های وابسته به آن (مانند اینترنت اشیا)، هر روز بیشتر با عبارت‌هایی همچون «شهر هوشمند»، «خانه هوشمند» و غیره برخورد می‌کنیم. اما واقعا شهر هوشمند چیست؟ و به چه شهری هوشمند گفته می‌‌شود؟ در این مقاله می‌کوشیم ایده مشخصی از شهر هوشمند را به شما ارائه کنیم.

حقیقت آن است که هنوز تعریف استانداردی برای «شهر هوشمند» وجود ندارد که همه متخصصان و ذی‌نفعان بر سر آن توافق داشته باشند. در واقع مدیران، تحلیل‌گران و متخصصان برای ایجاد و یا تبدیل شهرهای عادی به شهرهای هوشمند، برنامه‌ریزی‌ها را بر اساس دیدگاه‌های خود انجام می‌دهند.

علی‌رغم این تنوع دیدگاه، معیارهای مشابهی در تمامی آن‌ها دیده می‌‌شود که بر اساس آنها شاید بتوان گفت ماموریت یک شهر هوشمند، توسعه پایدار است. بدین معنی که شهرهای هوشمند با بهینه‌سازی و هوشمندسازی فعالیت‌های شهری، کیفیت زندگی را برای شهروندان بهبود می‌دهند. این در حالی است که راهکارهای ارائه شده باید برای برآورده کردن نیاز شهروندان، با معیارهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی توسعه پایدار کاملا منطبق باشند.

برای ارزیابی و سنجش شرایط مختلف، از حسگرهای گوناگونی در شهرهای هوشمند استفاده می‌شود. این حسگرها می‌توانند به ساختارهای موجود و یا محصولات به‌کار رفته در شهر اضافه شوند. داده‌‌هایی که توسط این حسگرها جمع‌‌آوری می‌شود، از طریق ساختارهای مختلف ارتباطی (کابلی، بی‌سیم و موبایل) به مراکز مربوط فرستاده می‌شوند تا در فرآیندهای نظارتی و نگهداری استفاده شوند.

در هوشمندسازی شهرها، بیشترین تاکید بر خودکارسازی فرآیندها است تا خدمات شهری با کمترین دخالت نیروی انسانی و بالاترین دقت ممکن ارائه شوند. این روند در افزایش سرعت فعالیت‌های شهری هم بسیار تاثیرگذار است. وقتی از خودکارسازی و انجام وظایف مختلف به کمک سیستم‌های هوشمند صحبت می‌کنیم، قطعا نمی‌توان نقش ماشین‌های یادگیرنده را نادیده گرفت. همان‌طور که می‌‌بینید، هر چه در توضیح شهر هوشمند جلوتر می‌رویم، نقش فناوری‌های پیشرفته امروزی در آن آشکارتر می‌شود.

به‌عنوان مثال موضوع تخلیه زباله‌‌های شهری را در نظر بگیرید. فرض کنید هر خودروی تخلیه زباله مسئول رسیدگی به ۵۰ سطل زباله است. در شرایط عادی این خودرو (صرف‌نظر از این که همه سطل‌ها به تخلیه نیاز دارند یا نه) به ترتیب سراغ تک تک آن‌ها می‌رود. حال تصور کنید این سطل‌‌ها به حسگری مجهز شده باشند که وقتی پر شدند به مرکز اطلاع دهد. حال اگر فقط ۲۰ سطل به تخلیه نیاز داشته باشند، سیستم مرکزی، خودروی تخلیه را فقط به سراغ آن‌ها می‌فرستد و همچنین با بهره‌گیری از الگوریتم‌‌های ماشین‌های یادگیرنده می‌‌تواند بهترین و سریع‌ترین مسیر را به خودرو ارائه کند.

در مثالی دیگر، فرض کنید در اتومبیل‌تان هستید و به‌دنبال جای پارک می‌گردید. در حالت عادی این کار می‌‌تواند خیلی زمان‌بر باشد. شما تا پیدا شدن جای پارک به گردش در خیابان ادامه می‌دهید، که طبیعتا به‌معنای افزایش ناخواسته حجم ترافیک است. حال تصور کنید اپلیکیشنی وجود داشته باشد که نزدیک‌ترین جای پارک را به شما نشان دهد. بدین ترتیب، خیلی زود اتومبیل‌تان را پارک می‌‌کنید و در نتیجه از حجم ترافیک هم کاسته می‌شود.

مجهز شدن عناصر شهری مانند ساختمان‌‌ها، خودروها، پل‌‌ها، خیابان‌‌ها، تزئینات خیابانی و… به مدیران شهری امکان می‌دهد تا دیدگاه دقیق‌‌تری از وضعیت شهر داشته باشند و خطر مواجهه با شرایط و حوادث غیرمنتظره را به‌ طور چشمگیری کاهش دهند. تصور کنید بتوان ریزش ساختمانی فرسوده را از ماه‌‌ها جلوتر پیش‌‌بینی کرد؛ به‌همین ترتیب می‌توان میزان خسارات را تا حد زیادی کاهش داد. البته این دیدگاه به مسئولیت‌پذیری مدیران شهری و شهروندان نیاز دارد، تا اقدامات لازم با هماهنگی کامل انجام شود.

نکته‌ای که می‌‌تواند تا حدود زیادی بر سطح هماهنگی و همکاری شهروندان با مدیران شهری تاثیرگذار باشد، حفظ حریم شخصی و امنیت اطلاعات شهروندان است. یکی از موضوعات مورد بحث در زمینه شهر هوشمند، این است که اطلاعات به‌دست آمده در پروژه‌های این چنینی، تا حد امکان برای شهروندان شفاف و دسترس‌پذیر باشد. بدین منظور می‌توان پورتال یا اپلیکیشنی تهیه کرد تا شهروندان با ورود به آن دقیقا بدانند از اطلاعات جمع‌آوری شده، در چه زمینه‌ای استفاده شده است.

کلمات کلیدی: زندگی دیجیتال، شهر هوشمند، خانه هوشمند، اینترنت اشیا، حسگر