امنیت و حریم خصوصی در دنیای دیجیتال

این روزها در مباحث مختلف با عبارت‌های امنیت و حریم خصوصی مواجه می‌شوید. در عین حال، با گسترش کاربرد اطلاعات دیجیتال و ارتباطات آنلاین، تاکید روی این دو مفهوم به‌طور جدی افزایش یافته است. در این شرایط شاید از خودتان بپرسید: امنیت چیست؟ حریم خصوصی چیست؟ امنیت و حریم خصوصی چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟ این مقاله به بسیاری از سوالات شما در این زمینه پاسخ می‌دهد.

هرچه اطلاعات بیشتری را روی سیستم‌های دسکتاپ و موبایل خود ذخیره کنید، موضوع حفاظت از آن‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. از سوی دیگر، هرچه این اطلاعات شخصی‌تر و تهیه دوباره آن‌ها دشوارتر باشد، حساسیت نسبت به آن‌ها افزایش می‌یابد. مثلا، تصور کنید چند فایل موسیقی را روی گوشی تلفن همراهتان دانلود کرده‌اید، اگر به هر شکلی اتفاقی برای این فایل‌ها بیفتد، شما می‌توانید دوباره آن‌ها را دانلود کنید، پس چندان نگران نمی‌شوید. حال تصور کنید با گوشی تلفن همراهتان از اولین جشن تولد فرزندتان عکس گرفته‌اید. طبیعی است که اگر برای این عکس‌ها اتفاقی بیفتد، دیگر نمی‌توانید آن‌ها را بازسازی کنید.

از سوی دیگر، اگر شخصی گوشی شما را در دست بگیرد، احتمالا اهمیتی نمی‌دهید که موسیقی در حال پخش روی آن‌ را عوض کند یا نگاهی به فهرست آهنگ‌هایتان بیندازد. اما قطعا تمایلی ندارید شخصی غریبه به تماشای عکس‌های شخصی شما در گوشی تلفن همراهتان بنشیند یا آن‌ها را برای خودش کپی کند.

گرچه این مثال‌ها بسیار ساده و بدیهی به ‌نظر می‌رسند، اما مفهوم امنیت و حریم خصوصی را نشان می‌دهند. هرچند حریم خصوصی و امنیت داده‌ها در بسیاری از موارد به‌عنوان عبارت‌های مترادف و جایگزین یکدیگر به‌کار برده می‌شوند، اما تفاوت آشکار و دقیقی بین آن‌ها وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.

پنجره مثال مشهور دیگری است که در بسیاری از موارد برای تعریف امنیت، حریم خصوصی و تفاوت‌های آن‌ها به‌کار می‌رود. هر خانه‌ای پنجره‌های متعددی دارد که ورود نور خورشید و هوای تازه بیرون به داخل خانه را ممکن می‌کنند. همچنین شما می‌توانید از پشت پنجره به تماشای محیط بیرون بنشینید. از سوی دیگر، پنجره ورود صدای بیرون به داخل خانه را محدود و شما را در برابر شرایط آب و هوایی محیط خارج محافظت می‌کند.

اما همین پنجره می‌تواند راه ورود سارقان به منزل شما باشد. همچنین، همان‌طور که شما می‌توانید از پنجره بیرون را تماشا کنید، دیگران هم می‌توانند داخل خانه شما را ببینند. حال تصور کنید نرده‌های فولادی محکمی روی پنجره‌های خود نصب کنید، مشکل امنیت پنجره‌ها حل می‌شود، اما هنوز غریبه‌ها می‌توانند داخل خانه را ببینند. پس هنوز در مورد حریم خصوصی‌تان مشکل وجود دارد. از سوی دیگر، نصب پرده ضخیم می‌تواند مشکل دیده شدن فضای داخلی را به‌کلی برطرف کند، اما نمی‌تواند از ورود سارقان ممانعت کند.

این دقیقا همان نقطه‌ای است که باید به تعادلی میان حریم خصوصی و امنیت برسید. توجه کنید که این دو مفهوم گاهی اوقات می‌توانند در مقابل یکدیگر قرار گیرند. به ‌عبارت دیگر، در بعضی از موارد زیاده‌روی در پیاده‌سازی و تامین یکی از این معیارها می‌تواند سطح دیگری را کاهش دهد. بررسی امنیتی در گیت‌های فرودگاهی که در بعضی از کشورهای جهان انجام می‌شود، مثالی آشنا در این زمینه است. این اقدام به بهانه تامین امنیت و جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی انجام می‌شود، اما در بسیاری از موارد دیده می‌شود که حریم خصوصی مسافران را نقض می‌کند. شنود مکالمه‌های تلفنی به بهانه‌های امنیتی هم مثال دیگری از نقض حریم خصوصی شهروندان است که این روزها به یکی از بحث‌های داغ در بسیاری از کشورهای غربی تبدیل شده است.

لحظه‌ای توجه کنید! شما در مقیاسی کوچک‌تر بر حریم خصوصی و امنیت اطلاعات شخصی خود کنترل دارید و باید هر یک از این جنبه‌ها را به‌دقت در نظر بگیرید. نصب برنامه‌های ویروس‌کش، عدم نصب اپلیکیشن‌ها از منابع نامعتبر و باز نکردن هر پیام یا بسته‌ای که در شبکه‌های اجتماعی برای شما فرستاده می‌شود، اقداماتی‌ هستند که می‌توانید برای حفظ امنیت گوشی تلفن همراه و اطلاعات خود انجام دهید.

از سوی دیگر، عدم اشتراک‌گذاری اطلاعات اضافی درباره خودتان، توجه دقیق به مجوزهای دسترسی اپلیکیشن‌ها در هنگام نصب (یا حتی پس از آن)، رعایت کامل معیارهای امنیتی در شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌هایی که برای اشتراک‌گذاری عکس استفاده می‌شوند، غیرفعال کردن نمایش اعلان‌ها و پیام‌ها در مواقعی که از گوشی خودتان استفاده نمی‌کنید و استفاده از روش‌های قابل اعتماد برای قفل کردن گوشی و محدود کردن دسترسی به آن از جمله کارهایی است که می‌توانید برای حفاظت از حریم خصوصی خود انجام دهید.

از همه مهم‌تر این که، همیشه باید از اطلاعات خود نسخه پشتیبان داشته باشید و تلاش کنید تا حد ممکن اطلاعات شخصی‌تان را از گوشی تلفن همراه یا تبلت به ابزار ذخیره‌سازی دیگری مانند کامپیوتر دسکتاپ یا هارد اکسترنال، منتقل کنید. به‌ این ترتیب، حتی اگر گوشی‌تان هک یا دزدیده شود، اطلاعات شخصی بسیار کمتری در معرض خطر قرار می‌گیرند.

رعایت امنیت و حفظ حریم شخصی را نه تنها در مورد ابزارها و اطلاعات خودمان، بلکه برای ابزارها و اطلاعات دیگران نیز به‌عنوان یک رفتار اجتماعی صحیح در نظر بگیریم. سرکشی نکردن در اطلاعات گوشی‌های دیگران یا به اشتراک نگذاشتن اطلاعات و تصاویر افرادی که نمی‌دانیم به انجام این کار تمایلی دارند یا نه، از معیارهای اخلاقی زندگی دیجیتال است و گسترش این معیارهای اخلاقی در نهایت می‌تواند به حفظ امنیت و حریم خصوصی خود ما هم کمک کند.